De Bazel
woensdag 9 april 2025
K.P.C. de Bazel
architectuurlezing door Leon Brokers
19.30 uur in de “De Richtershof”, Jhr. von Heijdenstaat 6, Haaksbergen
Entree: Kunstkringleden gratis. Niet-leden € 10,- (betalen aan de zaal, liefst met pinpas)
Karel Petrus Cornelis de Bazel (Den Helder, 14 februari 1869 – Amsterdam, 28 november 1923) was een Nederlands architect, graveur, tekenaar, meubelontwerper, tapijtontwerper, glaskunstenaar en boekbandontwerper.
De Bazel kwam uit een eenvoudig milieu en bezocht slechts de lagere school. De Bazel begon zijn loopbaan als leerjongen bij een timmerman in een zogeheten timmerwinkel.
Na zijn avondopleiding bouwkunde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag werd hij in 1888 aangesteld als tekenaar bij het Haags architectenbureau Nieukerken. In 1889 kwam De Bazel via zijn broer als tekenaar te werken op het bureau van P.J.H. Cuypers in Amsterdam. Cuypers bevorderde De Bazel tot opzichter en later tot chef de bureau.
In 1904 richtte hij met zijn zwager Kees Oosschot en Klaas van Leeuwen het beroemd geworden Amsterdamse meubelatelier De Ploeg op. Later was hij, samen met Hendrik Petrus Berlage, voorman van een bouwstijl die kenmerkend zou worden voor de tijd in en na de Eerste Wereldoorlog: het Rationalisme. Zijn ontwerpen worden gekenmerkt door oosterse invloeden.
De Bazel ontwierp onder andere een kantoorgebouw voor de Nederlandsche Handel-Maatschappij, gebouwd 1919–1926, aan de Vijzelstraat 32 in Amsterdam. Het voormalige kantoorgebouw wordt inmiddels naar hem De Bazel genoemd, en huisvest sinds 2007 het stadsarchief van Amsterdam. Andere ontwerpen van De Bazel zijn onder meer het gebouw van de Nederlandse Heidemaatschappij in Arnhem en de Synagoge van Enschede, een ontwerp dat pas na zijn dood werd uitgevoerd.
De Bazel is niet alleen bekend geworden door zijn werk als bouwkundige, maar hij hield zich ook bezig met het ontwerpen van meubels en gebruiksvoorwerpen. Bekende voorbeelden hiervan zijn de door hem in 1909 vervaardigde Amsterdamse wieg voor prinses Juliana en een Pulchrikast die hij ontwierp ter gelegenheid van het huwelijk van Koningin Wilhelmina met prins Hendrik in 1901.
Ook de postzegels ter ere van het eeuwfeest van het koninkrijk in 1913 werden door De Bazel ontworpen.
De Bazel was een van de spraakmakende ontwerpers van de glasfabriek in Leerdam, die vanaf 1915 kunstenaars inschakelde bij het ontwerpen van gebruiks- en sierglas. Ook architecten als Berlage en Frank Lloyd Wright behoorden tot de ontwerpers van het Leerdammer glas.
Leon Brokers AvB is architect bij Ingenieurs/Architekten Associatie, afgekort tot I/AA.