FRIEDA BELINFANTE

donderdag 6 november 2025

FRIEDA BELINFANTE

muzieklezing door Leo Samama

19.30 uur in de “De Richtershof”, Jhr. von Heijdenstaat 6, Haaksbergen

Entreeprijs: leden van de Kunstkring, scholieren en studenten: gratis toegang.

                          niet-leden: €10,-

                          U kunt betalen aan de zaal, liefst met pinpas.

Frieda Belinfante (Amsterdam, 10 mei 1904 – Santa Fe, New Mexico, 5 maart 1995) was een dochter van de Amsterdamse pianist en muziekschooleigenaar Ary Belinfante. Haar vader was joods, haar moeder niet. Op haar negende begon ze met celloles. In 1920 trad ze, samen met haar vader, voor het eerst voor publiek op. Een jaar later leerde ze de componiste Henriëtte Bosmans kennen, met wie ze van 1922 tot 1929 samenwoonde. Belinfante was toen eerste celliste bij de Haarlemsche Orkest Vereeniging en was daarna werkzaam bij verschillende bioscooporkesten. Met Bosmans en de fluitist Johan Feltkamp trad ze op als het Amsterdamsch Trio. Na de beëindiging van de relatie met Bosmans trad Belinfante, ondanks haar lesbische geaardheid, in 1930 in het huwelijk met Feltkamp. Deze verbintenis hield stand tot 1936. Vanaf ongeveer 1935 was Belinfante tevens werkzaam als dirigent. Aanvankelijk leidde ze een jeugdorkest, later dirigeerde ze het vrouwenkoor en het Sweelinck-orkest van de Gemeentelijke Universiteit in Amsterdam. In 1938 nam ze deel aan een door Hermann Scherchen georganiseerd dirigentenconcours. Belinfante was de enige vrouwelijke deelnemer en won de eerste prijs. Kort na de Duitse inval in 1940 hief ze Het Kleine Orkest, waarin ook joodse muzikanten zaten, op. Belinfante trad tot begin 1942 op. Ze weigerde als halfjoodse bij de Nederlandsche Kultuurkamer dispensatie aan te vragen om te mogen blijven optreden. Reeds in 1941 was Belinfante actief in het verzet tegen de Duitse overheersing. Zij was lid van Groep 2000 en werkte van begin af aan voor de Persoonsbewijzen Centrale. Met Willem Arondéus, Gerrit van der Veen, Willem Sandberg en anderen bereidde ze de aanslag op het Amsterdams Bevolkingsregister op 27 maart 1943 voor. Toen diverse leden van haar verzetsgroep kort na de aanslag werden opgepakt, dook Belinfante onder. Later in 1943 wist ze naar Zwitserland te ontkomen, waar ze in een vluchtelingenkamp in de omgeving van Lausanne verbleef. Ze startte onder de vluchtelingen een koor en kon zich later op voorspraak van Hermann Scherchen vestigen in Winterthur. Belinfante keerde kort na de oorlog terug naar Nederland, maar raakte gedesillusioneerd, mede doordat ze als vrouw niet aan het werk kwam als dirigent. Ze emigreerde in 1947 naar Californië. In Hollywood was ze werkzaam in een studio-orkest dat filmmuziek inspeelde. Vanaf 1954 gaf ze leiding aan het Orange County Philharmonic Orchestra, waarmee ze als eerste vrouw ter wereld de vaste dirigente was van een professioneel orkest. In 1955 verwierf ze de Amerikaanse nationaliteit. Het orkest werd in 1962 opgeheven en Belinfantes contract werd niet verlengd. Ze dirigeerde daarna nog zeer sporadisch, maar bleef tot op hoge leeftijd actief als muziekpedagoge in Laguna Beach. In 1991 verhuisde ze naar Santa Fe in de staat New Mexico. In 1995 overleed Belinfante op 90-jarige leeftijd aan kanker.

Leo Samama (Apeldoorn, 25 maart 1951) is een Nederlandse componist en musicoloog